9 november 1989.

In de jaren tachtig was ik een vaste bezoeker van het Bundesland Hessen, en met name de omgeving van Kassel. Dit kwam door een kennis die in de stad Hofgeismar woonde. Helaas is de beste man inmiddels overleden. Hij was trambestuurder op het trammuseum, en we hadden de afspraak gemaakt dat ik hem Nederlands zou leren, en hij mijn Duits zou gaan bijschaven. Ik sprak natuurlijk het schoolduits, waardoor ik direct door de Duitsers eruit werd gepikt. Deze man had mij de spreektaal geleerd, en ik heb mij zelfs het plaatselijke dialect eigen gemaakt.

In Kassel kreeg ik contact met Oost-Duitsers. Als ik vroeger naar Kassel ging, was dat met de trein die doorreed naar de DDR, dus ik had al eens met Oost-Duitsers gesproken. Het contact dat ik in Kassel kreeg verliep hartelijk, en we wisselden telefoonnummers en adressen uit. Toen men mij vroeg wanneer ik eens naar het Oosten kwam, antwoordde ik dat dat pas zou gebeuren zodra de muur zou vallen. Je moet je voorstellen dat, als je als westerling dat gebied in ging, je tot op de minuut moest opgeven waar je heen ging, je sowieso 25 mark moest wisselen en de politie het voor elkaar wist te krijgen dat je een verkeersovertreding beging die altijd 50 mark kostte. Omdat je maar 25 mark bij je had, moest je dat natuurlijk met westgeld betalen. Ik had daar geen trek in.

Op de beruchte avond ging de telefoon. Mijn moeder nam op, hoorde dat het Duits was en gaf de telefoon aan mij door. Door een krakende lijn klonk een zacht stremmetje:" Heb je de televisie aanstaan?" "Nee", zei ik. "Doe dat maar heel snel. De muur is vanavond gevallen, wanneer kom je?" Oef, belofte maakt schuld, dus ik beloofde met de aankomende vakantie te komen. In 1990 kwam de omwisseling van de Oostmark in de Westmark. In die week ging ik net op vakantie. De eerste dag dat de Oost-Duitsers de westmark in handen hadden, was er in Kassel geen verkeer meer mogelijk, alle wegen stonden vol met Trabbi's en Wartburgs. Levensmiddelen waren 's morgens al niet meer te krijgen. Ik wilde eigenlijk kennissen gaan bezoeken. Gelukkig had ik mijn fiets bij mij, en kon alsnog naar die kennissen toegaan. Overigens, mijn fiets is er een met terugtrapremmen, en had dus flink bekijks in die stad. De Duitsers wilden graag weten hoe ik mijn fiets tot stilstand kreeg. Helemaal vreemd vond men dat ik zonder versnellingen tegen de bergen op reed. Voor de mensen die het daar een beetje kennen, ik moest van de camping aan de Giesewiese naar Harleshausen. Ik ontweek natuurlijk wel de steile Querallee.

De eerste rit naar, toen nog, de DDR was een belevenis. Ons doel was Arnstadt. De snelwegen hadden al 40 jaar geen onderhoud gehad, waardoor er bijna geen betonplaat onbeschadigd was. Ook het tanken was even een probleem, ik rij al jaren diesel. Op school had ik geleerd dat boeren een commune vormden, en daar tractoren op diesel rijden, probeerde ik daar mijn geluk. Inderdaad trof ik een tankstation met diesel. De beste man begon mij in allerlei vreemde talen aan te spreken. Toen ik hem vroeg of hij Duits, Nederlands of Engels sprak, stond hij verbaasd dat ik uit Nederland kwam. Hij had in zijn leven nog nooit een Nederlander gezien, en wist niet dat wij ook gele kentekens met zwarte letters hadden. Ik kreeg mijn diesel. Mijn kennissen heb ik kunnen zien.

Het jaar erop ben ik echt op vakantie erheen gegaan. De beide Duitslanden waren toen net verenigd. Dit was de eerste keer in mijn leven dat ik mij ergens ongemakkelijk voelde. De mensen waar ik te gast was, waren voor DDR-maatstaven niet arm, maar kregen door de hereniging de beschikking over luxe-artikelen, die ze niet konden betalen. Een voorbeeld was dat een vriendin van ons aan het sparen was voor een flesje parfum van 35 Mark, zo'n 17 Euro. Ter vergelijking, een vierkamerwoning kostte daar 25 Mark per maand en men verdiende 90 Mark per maand. Ik heb toen stiekem dat flesje gekocht. Ik mijn leven heb ik nog nooit iemand zo gelukkig gezien.

Helaas is ook dit deel van Duitsland aan de haastige maatschappij ten prooi gevallen. Ik hou er goede herinneringen aan over, en ik zal nog wel eens schrijven over belevenissen die ik daar beleefd heb. Ik heb er destijds een hele andere wereld leren kennen, welke mij voorgoed veranderd heeft.